دیفای (DeFi) چیست؟

دیفای (Defi)

امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای، زیرساخت‌های مالی نوین هستند که برای تغییر سیستم مالی سنتی و حذف واسطه‌ها طراحی شده‌اند. از نظر تئوری تراکنش‌های مالی به تأیید بانک مرکزی یا هیچ نهاد دولتی نیاز ندارند. DeFi اصطلاح کلی برنامه‌های مالی غیرمتمرکز است که از تکنولوژی بلاک‌چین استفاده می‌کند، دسترسی آسان به وام، معامله‌ دارایی‌ها، کسب سود و خرید بیمه به صورت همتا به همتا را ممکن می‌سازد.

تفاوت دیفای با سیستم‌های مالی سنتی

دیفای به سرعت در حال گسترش است هم اکنون اپلیکیشن‌های متعدد DeFi وجود دارد که از آن برای وام دادن، وام گرفتن، دریافت سود و یا شروع کسب و کار جدید استفاده می‌شود.

مدیریت خودکار دیفای

قوانین تعیین شده در قراردادهای هوشمند دیفای جایگزین موسسات مالی در سیستم‌های سنتی شده است. در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز Smart Contract همه تراکنش‌ها به طور خودکار کنترل می‌شوند و نیازی به وجود اپراتور نیست.

شفافیت شبکه دیفای

سیستم‌های سنتی به ‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که اکوسیستم و روال آن شفاف نیست. این در حالی است که پلتفرم دیفای شفاف و تراست‌لس است. به لطف قراردادهای هوشمند این پلتفرم به همان صورتی که توسعه‌دهندگان آن را کد‌نویسی کرده‌اند کار می‌کند. تراکنش‌ها بر روی بلاک‌چین انجام می‌شود و طرفین مبادله با مشاهده منابع از اصالت امور مالی و تراکنش‌ها مطمئن می‌شوند. به این صورت افراد بدون پرداخت کارمزد به راحتی به معامله با یکدیگر خواهند پرداخت.

مزایای دیفای چیست؟

اولین مزیت دیفای این است که بر روی بستر بلاک‌چین اجرا می‌شود و تمامی داده‌ها و تراکنش‌ها نیز بر روی بلاک‌چین ثبت می‌گردد؛ سپس برای هزاران نود در سراسر دنیا ارسال می‌شود؛ و از مشکلات امنیتی مانند حذف، دستکاری و تغییر یا متوقف شدن سرویس‌ها مصون خواهد بود. از دیگر مزایای دیفای، آزادی و قابل دسترس بودن‌ برای همه کاربران است. افرادی که با محدودیت‌هایی مانند تحریم‌ روبه‌رو هستند می‌توانند از سرویس‌های مالی دیفای استفاده کنند. به مواردی مانند قابلیت برنامه نویسی، متن باز بودن و امکان همکاری میان پروژه‌های مختلف دیفای نیز می‌توان اشاره کرد. همچنین دیفای با کوتاه کردن دست واسطه‌ها موجب کاهش هزینه‌ها شده است و همین موضوع کاربران زیادی را برای استفاده از این سیستم ترغیب کرده است.

دیفای چه کاربردهای دارد؟

1. وام‌دهی در دیفای

محبوب‌ترین برنامه‌های دیفای، پروتکل‌ وام‌دهی غیرمتمرکز است. دریافت وام از پلتفرم‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک‌چین مزایای ویژه‌ای نسبت به وام‌های بانکی دارد. که می‌توان وثیقه‌گذرای از طریق دارایی دیجیتال بدون نیاز به چک‌های اعتباری و پرداخت سریع را نام برد. در اینجا به معرفی چند پلتفرم‌ وام‌دهی دیفای می‌پردازیم.

•  COMPOUND
  

  این پلتفرم یک برنامه وام‌دهی است که بر روی اتریوم پیاده سازی شده است. کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتال خود را برای ارائه به وام گیرندگان واریز کنند و بابت وجوه سپردگذاری شده سود دریافت کنند.
  وام دهندگان هر زمان که مایل باشند می‌توانند سپرده‌ها را به صورت ارز دیجیتال cToken برداشت کنند.
  نمونه‌های cToken می‌توان به cETH، cBAT و cDAI اشاره کرد.

• MakerDAO
  

  میکرو دائو یکی دیگر از پلتفرم‌های وام‌دهی که مبتنی بر اتریوم است. دای (DAI) و میکر (MKR) دو توکن محلی MakerDAO هستند که ارزش وام را کنترل می‌کنند. با توجه به نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال مقدار ارزی که وام گرفته می‌شود و بازپرداخت می‌شود، ممکن است بسیار متفاوت باشد میکرو این مشکل را حل کرده و با وام دادن یک استیبل کوین این امکان را به کاربران خود می‌دهد تا پیش‌بینی کنند چه مبلغی برای وام باید بازپرداخت کنند.

• Aave
  

  Aave یک برنامه وام‌دهی غیرمتمرکز است که بر قراردادهای هوشمند در بلاک‌چین اتریوم اجرا می‌شود و به کاربران امکان می‌دهند بدون واسطه وجوه خود را وام دهند یا وام بگیرند و از این طریق سود کسب کنند.
  پلتفرم Aave استخرهای وام دهی را ایجاد می‌کند که کاربران قادر می‌سازد تا با هفده ارز دیجیتال مانند ETH ,BAT, MANA و… وام بدهند یا وام دریافت کنند.

2. صرافی‌های غیرمتمرکز (Decentralized Exchange)

صرافی‌ غیرمتمرکز نوعی صرافی ارز دیجیتالی است که توسط هیچ شخص یا نهاد متمرکزی مدیریت و کنترل نمی‌شود. این روزها صرافی‌‌های غیرمتمرکز محبوبیت روز افزونی پیدا کرده‌اند زیرا کاربران را بدون واسطه و مستقیماً به یکدیگر متصل می‌کند تا به معامله و خرید و فروش ارزهای دیجیتال با هم بپردازند. از مشهورترین این صرافی‌ها سوشی‌سواپ (SushiSwap)، کرو (Curve)، یونی‌سواپ (UniSwap) هستند.

3.پلتفرم‌های شرط‌بندی

این پلتفرم از فناوری بلاک‌چین بهره برده است. بدون نظارت شخص ثالث فعالیت می‌کند. کاربران اتفاقاتی که در آینده می‌افتد را پیش‌بینی می‌کنند و شرط‌بندی انجام می‌دهند.

4.کشت سود (Yield Farming)

کاربران با سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتالی خود توسط پلتفرم‌های مناسب یلد‌فارمینگ و به کمک قراردادهای هوشمند به اشخاص دیگر وام می‌دهند و در ازای آن به صورت ماهانه یا سالانه سود بدست‌ می‌آورند. از مشهورترین پلتفرم‌های یلدفارمینگ می‌توان Aave، COMPOUND را نام برد.

مشکلات دیفای

 خطای کاربری

با حذف واسطه‌ها در برنامه‌های دیفای مسئولیت کامل تراکنش‌ها بر عهده خود کاربر است، در صورت فراموشی یا گم کردن کلید خصوصی دسترسی به کیف پول ممکن نیست. تراکنش‌هایی که در سیستم بلاک‌چین انجام می‌شوند غیرقابل بازگشتند. اگر مبلغی به آدرس کیف پول اشتباهی واریز شود بر نخواهد گشت. پس در هنگام تراکنش‌ها و معاملات دقت بالایی نیاز است.

سرعت پایین پردازش تراکنش‌ها

تراکنش‌ها در بلاک‌چین در سیستم‌های غیرمتمرکز در مقایسه با سیستم‌های متمرکز با سرعت بسیار پایینی انجام می‌شود، معمولاً پروژه‌های دیفای بر بستر اتریوم هستند و اتریوم تنها قادر است چهارده تراکنش در ثانیه پردازش کند که این عیب بزرگی به‌حساب می‌آید.

سخن پایانی

امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای با حذف واسطه‌ها و ایجاد ارتباط مستقیم بین کاربران بستر سیستمی آزاد و بدون فساد را فراهم کرده است. در چند سال اخیر دیفای کارایی و امنیت خود را ثابت کرده، پس انتظار گسترده شدن این حوزه را داشته باشید.