خطرهای رمز ارزها
خطر رمز ارزها
فعالیت در بازارهای رمز ارزها عملیات پیچیده و کاملاٌ تخصصی است و به خاطر اینکه اکثر سرمایه‌گذاران بدون دانش و آگاهی کافی در این زمینه فعالیت می‌کنند بیم آن می‌رود که دارایی‌های هموطنان در معرض مخاطرات بازار رمزارزها قرار گیرد.
ممنوعیت استخراج رمزارز در کشورهای مختلف در حال افزایش است
به گزارش خبرگزاری رویترز، عمده استخراج بیت‌کوین در جهان توسط چین صورت می‌گیرد ولی با محدودیت‌های اخیری که دولت اعمال کرده، آمار تولید بیت کوین کاهش یافته است و اکنون چین قصد توسعه رمزارز ملی اختصاصی خود را در جهت تثبیت قدرت حاکمیتی و نظارتی دارد.
از طرف دیگر، ترکیه نیز در ماه‌های گذشته به قطار کشورهای ممنوع‌کننده رمزارزها پیوست. به گفته بانک مرکزی ترکیه، ارزهای دیجیتالی یا هر چه که از فناوری نردبان غیرمتمرکز استفاده کند، چه به طور مستقیم و چه غیرمستقیم نمی‌تواند برای پرداخت بهای کالا و خدمات مورد استفاده قرار گیرد.
هند نیز به طور جدی در حال تصمیم‌گیری برای ممنوعیت استخراج، مبادله یا نگهداری ارزهای دیجیتالی است تا معاملات غیرمتمرکز رمزارز به سیستم پولی و مالی این کشور آسیب نرساند.
بر همین اساس، عمده دلایلی که کشورها بر اساس آن، اقدام به ممنوعیت رواج این ارزهای مجازی در مبادلات مالی می‌کنند، به مخاطراتی از قبیل «پولشویی»، «خروج سرمایه»، «تأمین مالی فعالیت‌های مجرمانه»، «آلودگی محیط زیست»، «بسترسازی فرار مالیاتی»، «صرف انرژی قابل توجه»، «نوسانات شدید قیمتی»، «فقدان قوانین و مقررات»، «مشخص نبودن هویت متعاملین»، «تضعیف جایگاه نظارتی بانک‌های مرکزی» و مواردی از این دست مربوط می‌شود.
تهدید رمزارزها برای اقتصاد ایران
در روزهای اخیر قطعی گسترده برق و تأثیرات مخرب آن بر صنعتگران و مراکز بهداشتی و درمانی تلنگری بود که بیش از گذشته مسئولان کشور را نسبت به عواقب سوء استخراج بی‌ضابطه و زیرزمینی رمزارزها آگاه کرد و همین مسئله موجب شد، شخص رئیس جمهور دستور توقف هرگونه استخراج مجاز و غیرمجاز رمزارز را تا پایان شهریور اعلام کند.
صرفه قابل توجه استخراج پنهانی و زیر زمینی انواع رمزارز با نرخ ترجیحی برق خانگی باعث شده بود، در ماه‌های گذشته استخراج رمزارز رشد چشمگیری را تجربه کند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، با وجود میانگین نرخ 1400 تومانی به ازای هر کیلووات ساعت برق مصرفی در دنیا، استخراج غیرمجاز و قاچاقی رمزارز در ایران اما با تعرفه برق خانگی (هر کیلووات ساعت 80 تومان)، تنها 24 میلیون تومان هزینه دارد و این یعنی بر مبنای دلار 24 هزار تومانی، حدود 1000 دلار هزینه برق استخراج هر رمزارز تخمین زده می‌شود که نسبت به قیمت حدود 36 هزار دلاری بیت کوین در بازار جهانی بسیار هزینه ناچیزی است.
اما جای سؤال و ابهام کماکان باقی است که در روزهای پیش رو رشد افسارگسیخته معاملات و استخراج رمزارز، کشور را می‌تواند با چه معضلات جدیدی مواجه کند.
خرید خانه در ترکیه با بیت‌کوین؛ مسیر جدید خروج سرمایه
در حال حاضر بحث خروج سرمایه از کشور به وسیله استخراج رمزارزها و انتقال آن به خارج از کشور جدی است و هر لحظه خطر آن برای کشور بیشتر احساس می‌شود. خطری از جنس سوءاستفاده از انرژی ارزان ایران و انتقال سرمایه به کشورهای همسایه از روشی نوین! که در سال‌های اخیر رکورد هم زده است.
در همین رابطه، ناصر حکیمی معاون اسبق فناوری اطلاعات بانک مرکزی در گفت گویش اظهار داشت: «اکنون بیت کوین استخراج می‌کنند ولی هیچ تعهدی به کشور بابت ارزی که بابت ماینر از کشور خارج شده و برق ارزانی که مصرف شده ندارند؛ در حال حاضر با این وضعیت می‌توانند با دستگاه ماینر بیت کوین استخراج کرده و در ترکیه خانه بخرند! در این حالت ارز کشور به راحتی خارج می‌شود و خروج سرمایه بالایی خواهیم داشت.»
حکیمی با اشاره به مخاطرات ناشی از نوسانات شدید قیمتی رمزارزها افزود: «بیت کوین یک دارایی است که موجی می‌آید خرید بالا می‌رود و برعکس؛ یک نفر توییت می‌زند، قیمت آن بالا می رود و دوباره توییت می‌زند، قیمت آن کاهش پیدا می‌کند.
نوسانات بیت‌کوین بستگی به اعتبار اشخاصی دارد که راجع به آن صحبت می‌کنند و رفتار آن اشخاص هم اصلا قابل پیش بینی نیست.»گفتنی است، بر اساس مقررات بانک مرکزی، اکنون از صادرکننده‌ای که جنس خود را به خارج از کشور صادر می‌کند، تعهد گرفته می‌شود که ارز حاصل از صادرات خود را به داخل کشور بازگردانده شود، این در حالی است که استخراج کنندگان غیرمجاز رمزارز از برق ملی و سرمایه‌ای که ارزبری دارد به راحتی استفاده می‌کنند و با فروش یا انتقال آن به خارج کشور، هیچ تعهدی برای بازگشت ارز آن به کشور ندارند و این همان اتخاذ سیاست یک بام و دو هواست.
خطر اول: نوسان بازار
کاهش شدید ارزش رمز ارزها در سال ۲۰۱۸ به خوبی آشکار شده است. شاخص مقایسه‌ای برخی رمز ارزها نسبت به ژانویه ۲۰۱۸ تا ۸۰ درصد افت را نشان می‌دهد. این مقدار حتی از مقدار کاهش “دات کام” (dot-com) در سال ۲۰۰۰ نیز بدتر است.
دات کام (که دائماً از آن به عنوان مثالی از یک “حباب” در عصر جدید یاد می‌شود) ۷۸ درصد سقوط قیمت را تجربه کرد!قیمت بیت کوین در ۱۶ دسامبر ۲۰۱۷ حتی به رقم ۱۹٫۸۶۹دلاری نیز رسید. این در حالی است که با شروع سال ۲۰۱۸ ارزش بیت کوین افت پیدا کرد.
تنها ۲ ماه پس از اوج قیمت بیت کوین، این رمز ارز برتر بازار قیمت ۶٫۱۴۱ دلاری را مقابل نام خود می‌دید. این داستان تقریباً برای همه آلت کوین های جریان اصلی بازار رمز ارزها نیز مشابه بوده است.اما این تنها نیمی از ماجرا است. نوسان شدید در بازارهای رمز ارز همیشه وجود داشته است. ما سقوط‌های قیمتی دیگری را نیز در گذشته شاهد بوده‌ایم:
سال ۲۰۱۱: اولین هک “ام.تی گاکس” (Mt. Gox) منجر به ۹۵ درصد افت قیمت بیت کوین شد. در آن زمان ام.تی گاکس بزرگ‌ترین صرافی بیت کوین محسوب می‌شد.
سال ۲۰۱۳: یک مسئله بانکی در قبرس باعث کاهش ۵۲ درصدی ارزش بیت کوین شد.
سال ۲۰۱۴: دومین هک ام.تی گاکس نیز منجر به از دست رفتن ۶۳ درصد از ارزش بیت کوین گردید.
راه‌حل نسبی:
در نهایت باید گفت که خرید رمز ارزها می‌تواند منجر به از دست رفتن بخش بزرگی از آن چیزهایی شود که شما روی آنها سرمایه گذاری کردید. بنابراین، هرگز نباید بیشتر از “آن‌چه که می‌توانید از دست بدهید”، سرمایه گذاری کنید. به عبارت دیگر، هرگز برای سرمایه گذاری بر روی رمز ارزها زیر بار بدهی نروید. حتی اگر بدهی شما از نوع اعتباری یا وام بدون بهره و قرض الحسنه نیز باشد، باز هم این توصیه را جدی بگیرید. شما باید قادر به از دست دادن باشید و بتوانید به اندازه کافی صبر کنید.
خطر دوم: مسائل قانونی
مسائل قانونی و حقوقی دو مانع بزرگی هستند که در بخش رمز ارزها در سال ۲۰۱۸ با آنها روبرو هستیم. این دسته از دارایی‌ها بسیار جدید هستند. به همین دلیل، دولت‌ها و بانک‌ها هنوز یک سیاست مالی منسجم برای آنها شکل نداده‌اند.
بنابراین، همیشه این خطر وجود دارد که وضعیت مالیاتی آنها، قوانین تجاری یا حتی قانونی بودن آنها یک شبه تغییر کند.باز هم می‌توان این عدم قطعیت‌ها را این‌گونه تفسیر کرد که پولی که شما روی رمز ارز سرمایه گذاری کرده‌اید، نسبت به سرمایه گذاری در دسته دارایی‌های تثبیت شده نظیر سهام یا طلا، خطر بیشتری دارد.
راه‌حل نسبی:
سعی کنید همیشه در جریان اخبار روز باشید و قوانین جدید را پیگیری کنید.
خطر سوم: خروج از بازارها
ممکن است زمانی فرا برسد که بخواهید دارایی‌های رمز ارز خود را بفروشید. شاید بخواهید به جای آنها، پول نقدی به شکل ارزهای سنتی داشته باشید. متاسفانه، خروج از بازار رمز ارز برای برخی از سرمایه گذاران مشکل‌ساز است. گرچه وضعیت در حال بهبود است، اما هنوز از وضعیت ایده‌آل بسیار دور است.
چند عامل مسبب این پیچیدگی به این ترتیب است:
بسیاری از صرافی‌های رمز ارز تنها امکان برداشت دلاری را فراهم می‌کنند. البته برخی هم امکان برداشت یورو، پوند و ین ژاپن را دارند. با این حال، انتخاب بسیار محدود است و به ویژه برای ایرانیان با وجود مشکلات ارتباطات مالی جهانی، این مسئله دردسرسازتر است.
بیشتر صرافی‌های رمز ارز برای برداشت به صورت ارز سنتی، یک “حداقل برداشت” را تغریف کرده‌اند که مشتریان رقمی کمتر از آن را نمی‌توانند برداشت کنند. بسیاری از صرافی‌های رمز ارز برداشت به صورت ارز سنتی را فقط برای تعداد محدودی رمز ارز امکان‌پذیر می‌کنند.
به همین دلیل، اگر برای مثال شما آلت کوین ترون را داشته باشید، ابتدا باید آن را به بیت کوین تبدیل کرده و سپس ارز سنتی برداشت کنید.
به این ترتیب، یک کارمزد تبدیل به شما تحمیل می‌شود.برای برداشت پول سنتی معمولاً لازم است که یک پروسه بسیار خسته‌کننده احراز هویت را طی کنید. این فرایند برای ایرانیان مشکلاتی دوچندان دارد که حتی احتمال توقیف دارایی‌های رمز ارز آنها وجود دارد.
برخی از صرافی‌ها کاهی به دلایلی مبهم برداشت از صندوق‌ها را متوقف کرده‌اند.بنابراین، در حالت خوش‌بینانه ممکن است در زمان برداشت سرمایه‌های خود و انتقال آنها به حساب بانکی شخصی به صورت پول سنتی، با چندین نرخ مبادله مواجه شوید (برای مثال، ترون به بیت کوین => به دلار => به ریال).
این امر باعث عدم قطعیت در آگاهی از ارزش دارایی‌ها و افزایش خطر می‌شود. در حالت بدتر، دارایی‌های رمز ارز شما در زمانی که به آنها نیاز دارید، در دسترستان نخواهند بود.
راه‌حل نسبی:
همیشه سعی کنید برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشید و نیازهای آینده خود را زودتر شناسایی کنید.
خطر چهارم: کلاهبرداری‌های رمز ارز
متاسفانه، کلاهبرداری‌های دنیای رمز ارز در حال گسترش است. گیر افتادن در آنها نیز برای یک سرمایه گذار جدید بسیار آسان است.
آمارها نشان می‌دهد که مبلغ این کلاهبرداری‌ها تنها در نیمه دوم ۲۰۱۸ بیش از ۲ میلیون دلار بوده است.دو مورد از رایج‌ترین کلاهبرداری‌ها، عرضه اولیه سکه جعلی و بات‌های توئیتر است.
عرضه‌های اولیه سکه یا ICO، نسخه رمز ارز عرضه اولیه سهام در بازار سهام است. در این فرایند (شبیه یک عرضه اولیه سهام) لازم است که یک سرمایه گذار عرضه‌های اولیه سکه را تا حد قابل‌توجهی مورد بررسی قرار دهد.
متاسفانه، بسیاری از افراد تحقیقات لازم را انجام نمی‌دهند. کلاه‌برداران نیز پاسخ این سهل‌انگاری آنها را به سرعت می‌دهند.
آنها یک عرضه اولیه سهام جعلی و تحریک‌کننده ایجاد می‌کنند، اما زمانی که شما پول خود را منتقل می‌کنید، دیگر هرگز آنها را نخواهید دید.
بات‌های توئیتر نیز به گونه‌ای طراحی شدند که شبیه به اکانت‌های رسمی به نظر برسند. آنها معمولاً قول می‌دهند که اگر شما امروز یک وجه کمی را واریز کنید، در عرض چند روز مقدار ثابتی از یک توکن خاص را به شما پرداخت خواهند کرد.
همه این موارد کلاه‌برداری است.همچنین لازم است که مراقب طرح‌های پونزی (که برخی آلت کوین‌ها نیز از آن دسته‌اند) باشید. می‌توان به “وان کوین” (OneCoin)، “بیت کانکت” (Bitconnect) و “پلکس کوین” (Plexcoin) به عنوان برخی از شناخته‌شده‌ترین این طرح‌ها اشاره کرد.
راه‌حل نسبی:
در مورد ICOها به دقت تحقیق کنید. در مورد بات‌های توئیتر و طرح‌های پونزی نیز به هر قیمتی از آنها اجتناب کنید.
خطر پنجم: خطای انسانی
خطای انسانی خطری است که در همه بخش‌های زندگی وجود دارد. با این حال، در دنیای رمز ارزها اشتباه کردن بسیار آسان‌تر و خطاها بزرگ‌تر هستند.برای مثال، اگر تجربه ترید، سرمایه گذاری یا فارکس را نداشته باشید، انجام مبادلات رمز ارزها ممکن است بسیار گیج‌کننده به نظر برسد.
یقیناً سرویس‌هایی مانند “کوین بیس” برای افراد ناوارد و معمولی طراحی شده‌اند. با وجود این، اگر بخواهید متنوع عمل کنید و برخی آلت کوین‌های دیگر را خریداری کنید، لازم است از سرویسی مانند بایننس یا یکی دیگر از صرافی‌های رمز ارز پیشرو استفاده کنید.
این در حالی است که آنها بسیار متفاوت هستند.این اتفاق که کارها را به صورت تصادفی با ترتیبی اشتباه انجام دهید، بسیار ساده است. ممکن است توکن‌های خود را به کیف پولی اشتباه ارسال کنید. حتی ممکن است باعث قف شدن (Lock) حساب خود شوید.
در برخی سرویس‌هایی که بر مبنای بلاک چین ساخته شده‌اند، ممکن است فرایند بازیابی پسورد بسیار سخت یا غیرممکن باشد.البته، زمانی هم که منبع ذخیره سازی رمز ارز خود را مدیریت می‌کنید، ممکن است دچار خطای انسانی شوید.
اگر کلیدهای خصوصی (Private Key) خود را گم کنید، ممکن است دیگر نتوانید به دارایی‌های دیجیتال خود دسترسی داشته باشید. حتی اگر از یک کیف پول سرد نظیر لجر نانو اس (Ledger Nano S) استفاده می‌کنید هم اگر در انجام کارها دقت نداشته باشید، واقعا احتمال خطا و اشتباه وجود دارد.
راه‌حل نسبی:
دقت، دقت و دقت
سخن آخر
گذشته از همه موارد بالا، مراقب باشید و پیش از سرمایه گذاری یا واگذاری دارایی‌های خود به دیگران، اطمینان پیدا کنید که درباره هر توکن، صرافی یا شرکت به طور کامل تحقیق کرده‌اید.
می‌دانیم که این مسائل بیشترین خطرات را متوجه سرمایه گذارانی می‌کند که برای اولین بار این کار را انجام می‌دهند. با این همه، همیشه مراقب باشید. ضمن این که قطعا خطرات دیگری هم وجود دارد یا در آینده به وجود خواهند آمد.
دیدگاهتان را بنویسید